Trong căn nhà đơn sơ ở vùng quê hẻo lánh, tôi ngồi tranh luận với các cụ già trong gia đình về vấn đề vay lãi.
"Vay lãi là xấu!" cụ bà cố cất giọng run run. "Nó sẽ khiến con phải chịu cảnh mất nhà cửa, phải sống trong cảnh nghèo khổ!"
Tôi thở dài. "Nhưng thưa bà, đôi khi chúng con phải vay mượn để có tiền làm ăn, nuôi gia đình chứ."
"Không được, không được!" cụ ông đập tay xuống bàn. "Vay lãi là giống như bán mình cho quỷ dữ. Nó sẽ ăn mòn con từ từ, cho đến khi con chẳng còn gì!"
"Nhưng thưa ông, nếu chúng con không vay mượn thì lấy tiền đâu mà đầu tư, lấy tiền đâu mà nuôi sống con cái?" Tôi cố giải thích.
"Không có tiền thì cày cuốc, làm lụng kiếm sống chứ!" cụ bà nói. "Ông bà ta nghèo từ nhỏ, nhưng vẫn nuôi con cháu lớn khôn bằng chính sức lao động của mình."
Tôi hiểu nỗi lo của các cụ. Họ đã lớn lên trong một thời gian khác, khi cuộc sống còn khó khăn và tiền bạc không dễ kiếm như bây giờ. Nhưng tôi cũng phải giải thích cho họ hiểu rằng thời thế đã thay đổi. Trong nền kinh tế hiện đại, việc vay mượn để đầu tư hay giải quyết các nhu cầu cấp thiết là điều không thể tránh khỏi.
"Thưa các cụ, nếu chúng con không chịu vay mượn, chúng con sẽ tụt hậu so với xã hội. Chúng con sẽ không đủ kinh tế để cho con cái được học hành đàng hoàng, không đủ tiền để lo cho sức khỏe của bản thân."
Các cụ im lặng lắng nghe. Tôi biết họ vẫn còn e ngại, nhưng tôi hy vọng rằng những lời giải thích của tôi phần nào giúp họ hiểu được quan điểm của mình.
Cuối cùng, cụ bà nói với giọng yếu ớt: "Thôi thì... nếu con đã quyết thì cứ vay. Nhưng phải cẩn thận, đừng để bản thân sa vào nợ nần chồng chất."
Cụ ông cũng gật đầu: "Phải nhớ, vay lãi là con dao hai lưỡi. Cẩn thận sử dụng thì nó sẽ giúp con, nhưng nếu không cẩn thận thì nó sẽ hại con."
Tôi hứa với các cụ rằng mình sẽ luôn thận trọng và sẽ không bao giờ để bản thân rơi vào cảnh nợ nần. Tôi rời khỏi nhà với trái tim nặng trĩu nhưng cũng pha lẫn một chút hy vọng. Hy vọng rằng một ngày nào đó, các cụ già trong gia đình tôi sẽ hiểu và chấp nhận được quan điểm của mình.
"Vay lãi là xấu!" cụ bà cố cất giọng run run. "Nó sẽ khiến con phải chịu cảnh mất nhà cửa, phải sống trong cảnh nghèo khổ!"
Tôi thở dài. "Nhưng thưa bà, đôi khi chúng con phải vay mượn để có tiền làm ăn, nuôi gia đình chứ."
"Không được, không được!" cụ ông đập tay xuống bàn. "Vay lãi là giống như bán mình cho quỷ dữ. Nó sẽ ăn mòn con từ từ, cho đến khi con chẳng còn gì!"
"Nhưng thưa ông, nếu chúng con không vay mượn thì lấy tiền đâu mà đầu tư, lấy tiền đâu mà nuôi sống con cái?" Tôi cố giải thích.
"Không có tiền thì cày cuốc, làm lụng kiếm sống chứ!" cụ bà nói. "Ông bà ta nghèo từ nhỏ, nhưng vẫn nuôi con cháu lớn khôn bằng chính sức lao động của mình."
Tôi hiểu nỗi lo của các cụ. Họ đã lớn lên trong một thời gian khác, khi cuộc sống còn khó khăn và tiền bạc không dễ kiếm như bây giờ. Nhưng tôi cũng phải giải thích cho họ hiểu rằng thời thế đã thay đổi. Trong nền kinh tế hiện đại, việc vay mượn để đầu tư hay giải quyết các nhu cầu cấp thiết là điều không thể tránh khỏi.
"Thưa các cụ, nếu chúng con không chịu vay mượn, chúng con sẽ tụt hậu so với xã hội. Chúng con sẽ không đủ kinh tế để cho con cái được học hành đàng hoàng, không đủ tiền để lo cho sức khỏe của bản thân."
Các cụ im lặng lắng nghe. Tôi biết họ vẫn còn e ngại, nhưng tôi hy vọng rằng những lời giải thích của tôi phần nào giúp họ hiểu được quan điểm của mình.
Cuối cùng, cụ bà nói với giọng yếu ớt: "Thôi thì... nếu con đã quyết thì cứ vay. Nhưng phải cẩn thận, đừng để bản thân sa vào nợ nần chồng chất."
Cụ ông cũng gật đầu: "Phải nhớ, vay lãi là con dao hai lưỡi. Cẩn thận sử dụng thì nó sẽ giúp con, nhưng nếu không cẩn thận thì nó sẽ hại con."
Tôi hứa với các cụ rằng mình sẽ luôn thận trọng và sẽ không bao giờ để bản thân rơi vào cảnh nợ nần. Tôi rời khỏi nhà với trái tim nặng trĩu nhưng cũng pha lẫn một chút hy vọng. Hy vọng rằng một ngày nào đó, các cụ già trong gia đình tôi sẽ hiểu và chấp nhận được quan điểm của mình.
Cứ phải cẩn thận chứ không toi 
Cứ phải nghĩ kĩ chứ ko bị các cụ cho ăn hành ngay 
(
